Polscy naukowcy o Konstytucji Węgier

Oświadczenie
Akademickiego Klubu Obywatelskiego im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego w Poznaniu
w sprawie Konstytucji Węgier i Rzeczypospolitej Polskiej

W przeddzień 220 rocznicy Konstytucji 3 Maja – pierwszej w Europie konstytucji wolnego państwa – z wielkim uznaniem, radością i podziwem witamy uchwalenie nowej Konstytucji przez Zgromadzenie Narodowe bratnich Węgier. Akt ten kończy w ich życiu narodowym i państwowym długi, ponad dwudziestoletni i niejednokrotnie bardzo kosztowny, okupiony krwią okres zrywania z fatalnym dziedzictwem komunizmu. Nasze uznanie budzi determinacja, z jaką Węgry odrzucają to obciążenie, a także śmiałe, zgodne zarówno z tradycją tego słynącego z odwagi narodu, jak i demokratycznie wyrażoną wolą jego obecnych mieszkańców odniesienie do chrześcijańskich korzeni. Ugruntowane w wierze ojców, w wartościach, które ukształtowały tysiącletnie państwo i naród, zostają teraz przypomniane w Preambule do nowej Konstytucji jako podstawa odrodzenia życia politycznego dzisiejszych Węgier.  W naszych oczach niezwykle cenny jest także fakt, że na datę ustanowienia aktu zasadniczego wybrano drugi dzień Świąt Zmartwychwstania Pańskiego.
Nasz ogromny szacunek budzi jasność, z jaką dokument ten przedstawia najważniejsze dokonania kolejnych pokoleń Węgrów, poczucie dumy, która znajduje w nim swój czytelny wyraz, siła, z jaką wzywa do kontynuowania tego, co w dziejach kraju było najbardziej cenne, a także odrzucenia tego, co zgubne, narzucone przemocą, wywołane przez obcy dyktat i totalitarne zniewolenie.
Narodowi węgierskiemu i jego przywódcom z całego serca gratulujemy odwagi, dzieląc ich  radość z uchwalenia przełomowego w skali europejskiej aktu i nadzieję na to, że szybko zacznie on przynosić pożądane owoce. Życzymy, by zgodnie z ustaleniami tej konstytucji i  pod jej rządami  wolne Węgry wspaniale się rozwijały, stając w przedniej straży tradycyjnych europejskich norm społecznych i państwowych. Pragniemy też, by słowa Preambuły Konstytucji Węgrów, które pozwalamy poniżej zacytować, zachęciły również inne narody Europy Środkowej i Wschodniej do ostatecznego wyzwolenia się z więzów komunizmu:

„Boże, pobłogosław Węgrów”.
Narodowe wyznanie wiary.
My, członkowie narodu węgierskiego, na początku nowego tysiąclecia, z odpowiedzialnością za każdego Węgra, wyznajemy co następuje:
Jesteśmy dumni, że nasz pierwszy król, święty Stefan przed tysiącem lat osadził węgierskie państwo na trwałych fundamentach, a naszą ojczyznę uczynił częścią chrześcijańskiej Europy.
Jesteśmy dumni z naszych przodków, którzy walczyli o przetrwanie naszego kraju, jego wolność i niepodległość.
Jesteśmy dumni z powodu wielkich dzieł duchowych Węgrów.
Jesteśmy dumni, że nasz naród przez stulecia bronił w walkach Europę, a swoimi talentami i pracowitością pomnażał jej wspólne wartości.

Uznajemy kluczową dla podtrzymania naszego narodu rolę chrześcijaństwa. Szanujemy różne tradycje religijne naszego kraju.
Obiecujemy, że zachowamy jedność duchową narodu, która w wichrach minionego stulecia rozerwana została na części. Narodowości i grupy etniczne żyjące na Węgrzech uważamy za część narodu węgierskiego.
Zobowiązujemy się, że będziemy chronić i pielęgnować nasze dziedzictwo, węgierską kulturę, niepowtarzalny język oraz wytwory natury i dzieła człowieka w rejonie Basenu Karpackiego.
Czujemy odpowiedzialność wobec naszych potomków, dlatego rozumnie korzystając ze źródeł materialnych, duchowych i naturalnych, chcemy dla tych, którzy przyjdą po nas, zachować godne warunki życia.
Wierzymy, że nasza kultura narodowa jest wkładem do różnorodnej jedności europejskiej.
Szanujemy wolność i kulturę innych ludów, staramy się o współdziałanie z każdym narodem świata.
Wyznajemy, że podstawą ludzkiego istnienia jest godność człowieka. Wyznajemy, że wolność człowieka może urzeczywistnić się tylko we współdziałaniu z innymi.
Wyznajemy, że najważniejszymi ramami naszego współistnienia są rodzina i naród, a podstawowymi wartościami naszej jedności pozostają wierność, wiara i miłość.
Wyznajemy, że podstawą siły wspólnoty i poszanowania każdego człowieka jest praca, dzieło ludzkiego ducha.
Wyznajemy obowiązek niesienia pomocy pokrzywdzonym i ubogim.
Wyznajemy, że wspólnym celem obywatela i państwa jest dobre życie, bezpieczeństwo, ład, sprawiedliwość, pełnia wolności.
Wyznajemy, że prawdziwe rządy ludu są tam, gdzie państwo służy swoim obywatelom i rozwiązuje ich problemy sprawiedliwie, bez nadużyć i stronniczości.
Szanujemy osiągnięcia naszej historycznej konstytucji oraz Świętą Koronę, która ucieleśnia konstytucyjną ciągłość państwową Węgier i jedność narodu.
Nie uznajemy czasowego zawieszenia naszej historycznej konstytucji spowodowanego obcymi najazdami.
Odrzucamy przedawnienie nieludzkich zbrodni dokonanych przeciwko narodowi węgierskiemu i jego obywatelom przez rządzące dyktatury: narodowych socjalistów i komunistów.
Nie uznajemy prawnej ciągłości komunistycznej „konstytucji” z 1949 roku, która była podstawą reżimu, dlatego ogłaszamy jej nieważność.
Zgadzamy się z posłami pierwszego wolnego Zgromadzenia Narodowego, którzy w swojej pierwszej uchwale stwierdzili, że nasza dzisiejsza wolność wyrasta z Powstania 1956 roku.
Uznajemy, że powrót samostanowienia państwowego naszej ojczyzny, utraconego 19 marca 1944 roku, nastąpił 2 maja 1990 roku – w dniu zawiązania się pierwszego Zgromadzenia Narodowego pochodzącego z wolnych wyborów. Ten dzień uznajemy za początek nowej demokracji i konstytucyjnego porządku naszej ojczyzny.
Uznajemy, że po dziesięcioleciach XX wieku, prowadzących do moralnej zapaści, istnieje niezbędna potrzeba duchowej odnowy.
Pokładamy ufność we wspólnie tworzonej przyszłości i w świadomości powołania młodych pokoleń. Wierzymy, że nasze dzieci i wnuki swymi talentami, wytrwałością i duchowymi wysiłkami na nowo uczynią Węgry wielkimi.
Nasza konstytucja jest podstawą naszego porządku prawnego – to umowa między Węgrami, tymi z przeszłości, z teraźniejszości i z przyszłości. Jest ona żywą ramą, która wyraża wolę narodu i określa formę, w jakiej chcemy żyć.
My, obywatele Węgier, jesteśmy gotowi budować ład naszego kraju na współpracy całego narodu.

Analogiczna Preambuła do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej jest marzeniem naszym i – jesteśmy o tym przekonani – zdecydowanej większości Polaków. Węgrzy dają nam przykład, że takie marzenia można zrealizować.
My, członkowie Akademickiego Klubu Obywatelskiego, zwracamy się więc do wszystkich patriotycznych środowisk w naszej Ojczyźnie, do każdego, kto chciałby, by Konstytucja naszej Rzeczypospolitej rozpoczynała się podobnym - zgodnym z naszą wiarą i nadzieją, z naszą tradycją i aspiracjami - wezwaniem, o podjecie wysiłku na miarę czasu i aktywne włączenie się w życie narodu, o śmiałość i żarliwość w głoszeniu ścisłego związku polskiej tradycji państwowej i narodowej z zachodnim chrześcijaństwem, jako że ono przede wszystkim formowało nasze wartości i pozwalało na współuczestnictwo w życiu całej chrześcijańskiej Europy. Chcielibyśmy, by w tym duchu trwały też pokolenia naszych dzieci i wnuków.

Od świętego Wojciecha  który przez tysiąc lat był patronem naszego państwa i narodu w dobrych i złych chwilach, po błogosławionego Jana Pawła II, który jeszcze niedawno był naszym orędownikiem ziemskim, a teraz stał się niebieskim, pokolenia naszych rodaków zobowiązują nas do tego, byśmy i my podjęli ich wielkie dzieło, wyznając ich wiarę i odpłacając naszą miłością za ich miłość. Tylko w ten sposób będziemy mogli odnaleźć sens wolności i utrzymać ją dla dobra naszych dzieci i wnuków - jako pełnoprawnych obywateli europejskiej wspólnoty.  
Przez długie lata  zaborów i komunistycznej opresji naród polski miał tylko wiarę, a wolności pragnął. Dziś, dzięki tej niezwykłej, głęboko zakorzenionej w narodowej tradycji  wierze, mamy wolność i wolne  państwo. Teraz musimy zrobić wszystko, by było ono oparte na zasadach i normach moralności  chrześcijańskiej, która ukształtowała demokrację europejską. Początek powinna wyznaczyć nowa Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, która trwale zakotwiczy nasze życie narodowe i państwowe w europejskim świecie wartości chrześcijańskich.



1.    prof. dr hab. Stanisław Mikołajczak – UAM – Przewodniczący AKO
2.    ks. dr Adam Adamski Cor - UAM  
3.    mgr Przemysław Alexandrowicz – KIK
4.    dr Anna Andruszewska
5.    mgr Krystyna Andrzejewska UAM
6.    prof. dr hab. Marek Andrzejewski – USzczeciński
7.    dr Roman Andrzejewski
8.    dr hab. Bartłomiej Andrzejewski – PAN
9.    dr Róża Antkowiak – UAM
10.    prof. dr hab. Wiesław Antkowiak - UAM
11.    dr Adam Babula – UAM
12.    dr Lidia Banowska – UAM
13.    dr Arkadiusz Bednarczuk – UAM
14.    prof. dr hab. Czesław Błaszak – UAM
15.    prof. dr hab. Jacek Błażewicz – PP
16.    dr Paweł Binek – UP Kraków
17.    prof. dr hab. Krystyna Boczoń – UMed
18.    prof. dr hab. Władysław Boczoń – UAM
19.    prof. dr hab. Mieczysława Irena Boguś – PAN  Warszawa
20.    dr Krzysztof  Borowczyk - UAM
21.    ks. prof. dr hab. Paweł Bortkiewicz – UAM
22.    dr hab. Mariusz Bryl – UAM
23.    Krystyna Celichowska – lekarz
24.    doc. dr hab. Bogdan Celichowski – architekt
25.    dr Remigiusz Ciesielski – UAM
26.    prof. dr hab. Andrzej Cieśliński – UMed
27.    dr Ewa Ciosek – UAM
28.    dr Elżbieta Czarniewska – UAM
29.    prof. dr hab. Janusz Czebreszuk – UAM
30.    prof. dr hab. Jacek Dabert – UAM
31.    dr Mirosława Dabert – UAM
32.    mgr Jan Dasiewicz – UAM
33.    dr Maria Dąbrowska-Bąk – UAM
34.    mgr inż. Maria Dolata – architekt
35.    inż. Józef Drausowski
36.    prof. dr hab. Leon Drobnik – UMed
37.    prof. dr hab. Edward Dutkiewicz – UAM
38.    prof. dr hab. Maria Dutkiewicz – UAM
39.    dr Tadeusz Dziuba – radny Miasta Poznania
40.    mgr Sylwiana Firin – Gramowska
41.    mgr Agata Fischbach
42.    dr  Jerzy Fischbach
43.    prof. dr  hab. Antoni Florkiewicz
44.    Wojciech Foltyn
45.    mgr Bogdan Freytag
46.    dr  hab. Jerzy Galina – PAN
47.    mgr Witold  Gedymin – UE
48.    dr Grzegorz Gertig
49.    prof. dr hab. Henryk Gertig – UMed
50.    prof. dr hab. Bożena Górczyńska-Przybyłowicz – UAM
51.    prof. dr hab. Witold Grzebisz – UP
52.    dr Michał Haake – UAM
53.    dr Jolanta Hajdasz – naucz. akad .
54.    prof. dr hab. Henryk Hudzik – UAM
55.    prof. dr hab. Jacek Jackowski – PP
56.    prof. dr hab. Zbigniew Jacyna-Onyszkiewicz – UAM
57.    prof. dr hab. Dobrochna Jankowska – UAM
58.    prof. dr hab. Artur Jarmołowski – UAM
59.    prof. dr hab. Jarosław Jarzewicz – UAM
60.    dr Teresa Jerzak-Gierszewska – UAM
61.    mgr Jolanta Jasińska – nauczyciel   
62.    prof. dr hab. Tomasz Jasiński – UAM
63.    mgr Andrzej Judek
64.    prof. dr hab. Stefan Jurga – UAM
65.    mgr Kazimierz Jósko-Wielgocki – radca prawny
66.    dr Józef Kapusta – IBiA Warszawa
67.    prof. dr hab. Janusz Kapuściński
68.    dr Zofia Karaszkiewicz
69.    dr Anna Kasprzyk – UAM
70.    prof. dr hab. Andrzej Kaźmierski – UAM
71.    mgr Iwona Klimaszewska – UAM
72.    prof. dr hab. Bożena Klimczak – UE Wrocław
73.    prof. dr hab. Zdzisław Kołaczkowski – AWF
74.    mgr Izabela Komar-Szulczyńska – UAM
75.    prof. dr hab. Aleksander Kośko – UAM
76.    prof. dr hab. Maciej Kozak – UAM
77.    prof. dr hab. Edmund Kozal – UP
78.    prof. dr hab. Stanisław Kozłowski
79.    prof. dr hab. Henryka Kramarz – UP Kraków
80.    prof. dr hab. Marek Kraska – UAM
81.    prof. dr hab. Tadeusz Marek Krygowski – UWarszawski
82.    dr Henryk Krzyżanowski – UAM                                                                                     
83.    dr Dariusz Kucharski – Warsztaty Idei Obywateli Rzeczypospolitej
84.    prof. dr hab. Mieczysław Kujawski
85.    Maria Kujawska
86.    mgr Ewa Kuleczka - Drausowska
87.    dr Małgorzata Kulesza-Kiczka – lekarz
88.    dr Katarzyna Kulińska – PAN
89.    prof. dr hab. Tadeusz Kuliński – PAN
90.    dr Krystyna Laskowicz – naucz. akad.
91.    dr Przemysław Lehmann – PAN
92.    mgr Elżbieta Leszczyńska – UAM
93.    dr Maria Leśniewicz
94.    prof. dr hab. Ignacy Lewandowski – UAM
95.    dr Jarosław Liberek – UAM
96.    mgr Jolanta Lisiak – architekt
97.    mgr Rafał  Lisiak – architekt
98.    mgr Agata Ławniczak – dziennikarz
99.    dr Eryk Łon – UE
100.    mgr Małgorzata Łośko – UAM
101.    dr Piotr Łukasiak – PP
102.    prof. dr hab. Andrzej Maciejewski – UAM
103.    dr hab. Przemysław Makarowicz – UAM 
104.    prof. dr hab. Andrzej Malinowski – UAM
105.    prof. dr hab. Jerzy Marcinek – UP
106.    prof. dr hab. Arkadiusz Marciniak – UAM
107.    prof. dr hab. Wojciech Markiewicz – PAN
108.    mgr Jan Martini – artysta muzyk
109.    mgr Barbara Materny – nauczyciel
110.    mgr Ryszard Materny
111.    mgr  Maria Matysiak – UAM
112.    inż. Janusz Matysiak – przedsiębiorca
113.    dr Jerzy Michalik – UAM 
114.    dr Bożena Mikołajczak – UAM
115.    prof. dr hab. Krzysztof Moliński – AMuz
116.    mgr Celina Monikowska-Martini – artysta muzyk
117.    prof. dr hab. Grzegorz Musiał – UAM
118.    prof. dr hab. Czesław Muśnicki – UP
119.    mgr Danuta Namysłowska
120.    prof. dr hab. Andrzej Nowak – UJ Kraków
121.    mgr Wilhelmina Nowak
122.    prof. dr hab. Elżbieta Nowicka – UAM
123.    dr Małgorzata Okulicz-Kozaryn – UAM
124.    prof. dr hab. Radosław Okulicz-Kozaryn – UAM
125.    Włodzimiera Pajewska – UAM
126.    inż. Ryszard Paprzycki
127.    prof. dr hab. Jan Paradysz – UE
128.    prof. dr hab. Stanisław Paszkowski – UP
129.    dr Andrzej Pawuła – UAM
130.    prof. dr hab. Krystyna Pecold – UMed
131.    dr Barbara Pelplińska – UAM
132.    dr Ryszard Piasek – reżyser
133.    mgr Mikołaj Pietraszak-Dmowski – Fundacja Rogalin
134.    prof. dr hab. Barbara Piłacińska – UAM
135.    dr Ryszard Piotrowicz – UAM
136.    dr hab. Jan Prostko-Prostyński – UAM
137.    mgr Maria Przybylska – UAM
138.    prof. dr hab. Andrzej Przyłębski – UAM
139.    prof. dr hab. Zdzisław Puślecki – UAM
140.    dr Jacek Radomski – UAM
141.    dr Wiesław Ratajczak – UAM
142.    prof. dr hab. Lucyna Rempulska
143.    prof. dr hab. Tadeusz Rorat – PAN
144.    prof. dr hab. Grzegorz Rosiński – UAM
145.    dr Lech Różański
146.    mgr Wanda Różycka-Zborowska – reżyser
147.    prof. dr hab. Wojciech Rypniewski – PAN
148.    prof. dr hab. Jan Sadowski – UAM
149.    prof. dr hab. Jerzy Samson-Zakrzewski – UMed
150.    mgr Halina Aurelia Siwa – dziennikarz
151.    prof. dr hab. Jan Skuratowicz – UAM
152.    dr Andrzej Jan Skrzypczak – PP
153.    prof. dr hab. Marian Smoczkiewicz – UMed
154.    mgr Janusz Smólski
155.    mgr Maria Sobańska-Liberek – UAM
156.    prof. dr hab. Marek Sozański – PP
157.    mgr Zygmunt Sporny
158.    dr Teresa Stanek    
159.    prof. dr hab. Anna Stankowska – UAM
160.    prof. dr hab. Wojciech Stankowski – UAM
161.    mgr Piotr Stawicki – radca prawny
162.    mgr Gabriela Stępczak
163.    prof. dr hab. Kazimierz Stępczak – UAM
164.    prof. dr hab. Wojciech Suchocki – UAM
165.    prof. dr hab. Eugeniusz Szcześniak – UAM
166.    prof. dr hab. Zofia Szczotka – UP
167.    prof. dr hab. Andrzej Szpulak – UAM
168.    prof. dr hab. Jacek Sztaudynger – U Łódź  
169.    mgr Maciej Szulc – przedsiębiorca
170.    prof. dr hab. Roman Szulc – UMed
171.    mgr Halina Szwarc-Hetmaniak – lekarz
172.    dr Hanna Szweycer
173.    prof. dr hab. Michał Szweycer
174.    prof. dr hab. Zofia Szweykowska-Kulińska – UAM
175.    dr Urszula Szybiak-Stróżycka – UAM  
176.    prof. dr hab. Henryk Szydłowski – UAM
177.    mgr Stanisław Szymański – przedsiębiorca
178.    ks. prof. dr hab. Jan Szymczyk – KUL  Lublin
179.    prof. dr hab. Wojciech Święcicki – PAN
180.    prof. dr hab. Jerzy Tarajkowski – UE
181.    prof. dr hab. Kazimierz Tobolski - UAM
182.    mgr Grzegorz Tomczak – reżyser
183.    prof. dr hab. Lech Torliński – UMed
184.    prof. dr hab. Ryszard Vorbrich – UAM
185.    prof. dr hab. Jerzy Bożydar Warchoł – UMed
186.    dr Marek Wedemann - UAM
187.    dr Maria Wejchan-Judek – PP
188.    prof. dr hab. Józef Wieczorek – Niezależne Forum Akademickie
189.    dr Jerzy Wierzchowiecki – Szpital Miejski Grodzisk Wlkp.
190.    prof. dr hab. Michał Wierzchowiecki – UMed
191.    dr Maria Wołuń-Cholewa – UMed
192.    prof. dr hab. Barbara Wysocka – PAN
193.    prof. dr hab. Zygmunt Zagórski – UAM
194.    mgr Maria Zawadzka – nauczyciel
195.    prof. dr hab. Stefan Zawadzki – UAM
196.    mgr Tomasz Zdziebkowski – przedsiębiorca
197.    dr Franciszek Zerbe – lekarz
198.    mgr Małgorzata Zielonacka – adwokat
199.    dr Andrzej Zielonacki – adwokat
200.    dr Tadeusz Zysk – przedsiębiorca
201.    Jerzy Żarnowski – em. HCP
202.    prof. dr hab. Tadeusz Żuchowski – UAM
203.    dr Jakub Żmidziński – PP

Poznań, 2 maja 2011 r.