Grzegorz B. Bednarek:Zapomniany misjonarz - Św. Brunon z Kwerfurtu 974-1009

Przypadająca w dniu 9 marca  kolejna rocznica śmierci św. Brunona z Kwerfurtu, jednego z pierwszych na ziemiach polskich misjonarzy- męczenników za wiarę chrześcijańską,  staje się jednak doskonałą okazją do przypomnienia tej wybitnej historycznej postaci związanej z początkami historii Polski.

Św. Brunon- Bonifacy oprócz tego, że był po św. Wojciechu i Braciach Męczennikach kolejnym przybyłym z Zachodu Europy na dwór Bolesława Chrobrego misjonarzem,  wsławił się w polskiej historii również tym, iż stał się pierwszym udokumentowanym kronikarzem epoki wczesnopiastowskiej działającym bezpośrednio na ziemiach polskich już na początku XI wieku. Do historii polskiej literatury weszły  między innymi:  jego słynny, napisany w Polsce około roku 1008 w języku łacińskim Drugi żywot św. Wojciecha,  Żywot Pięciu Braci Męczenników i List do Henryka II, w którym stanął on, jako rodowity Niemiec po stronie Bolesława Chrobrego, krytykując tym samym niemieckiego króla za jego wojenny sojusz przeciw polskiemu księciu zawarty z pogańskimi Wieletami. Ta niezwykła wręcz lojalność wobec Chrobrego oraz  zaangażowanie Brunona na ówczesnych ziemiach polskich w organizację tutejszej struktury kościelnej, zakonnej i chrystianizacyjnej oraz jego zagranicznych posług dyplomatycznych,  każą upatrywać w św. Brunonie  głównego   kontynuatora   zarówno misji św. Wojciecha, jak i wielkich uniwersalistycznych planów zjednoczenia chrześcijańskiej Europy zainicjowanych przez  Ottona III i papieża Sylwestra II. Można tutaj stwierdzić, iż razem z jego męczeńską śmiercią w Prusach oraz  późniejszym   zaginięciem  w  ruskim Kijowie innego misjonarza i współpracownika św. Brunona, kołobrzeskiego biskupa Reinberna, którego jako swego posła wysłał tam w roku 1013 Bolesław Chrobry, kończy się też ottońska idea zjednoczonej Europy, której szczytowym punktem był słynny Synod Gnieźnieński w roku 1000.

Po   przedwczesnej   śmierci   cesarza    Ottona III   w    roku    1002 i  morderstwie dokonanym przez saskich grafów na Ekkharcie z Miśni, który miał być potencjalnym następcą Ottona III, późniejszej śmierci papieża Sylwestra II  i martyrium Pięciu Braci Męczenników w roku 1003, św. Bruno stał się tragicznym kontynuatorem nieudanej wówczas próby pokojowego zjednoczenia europejskich chrześcijan pod patronatem ówczesnego papiestwa i  berłem Świętego Cesarstwa Zachodniorzymskiego. Męczeńska śmierć Brunona,  gdzieś  na  pograniczu  piastowskiej   Polski, Prus, Jaćwięży i Rusi  była  udokumentowanym  przez kronikarzy swojej epoki epilogiem tej idei, i choćby dlatego w dzisiejszej Zjednoczonej Europie warto odwołać się do tych tragicznych postaci, które przed tysiącem lat były inicjatorami tego procesu.

Według  polskich historyków panuje zgodnie przekonanie że św. Brunon-Bonifacy zamykał  pierwszy etap procesu chrystianizacji Polski, która rozpoczęła się chrztem Mieszka I w roku 966. Ten krótki artykuł oprócz wspomnienia jednego z pierwszych męczenników za wiarę chrześcijańską na polskiej ziemi  powinien także  przybliżyć dzisiejszym odbiorcom wiedzę o tamtych czasach i wielkich postaciach „renesansu ottońskiego”, które w roku 1000 wprowadziły Polskę poprzez utworzenie Archidiecezji Gnieźnieńskiej do katolickiej rodziny narodów zachodnioeuropejskich.