Ks. prof. Paweł Bortkiewicz TChr - Będąc w niszy

W związku z rekolekcjami, które prowadzę i zarazem odbywam w tym czasie, sięgnąłem do notatek bodaj z lat dziewięćdziesiątych. Przeczytałem taki oto tekst Leszka Kołakowskiego, napisany w czasie dyskusji nad projektem konstytucji RP: „Żądanie wprowadzenia «wartości chrześcijańskich» jako zasady konstytucji jest

rujnujące dla konstytucji samej. Nie jest bowiem konstytucja deklaracją ideologiczną ani dokumentem propagandowym, ale aktem prawnym, do którego wszelkie szczegółowe ustawodawstwo musi być odniesione. «Wartości chrześcijańskie» jest to zwrot, który przez mglistość swoją  nie może być prawnie wiążący; może znaczyć, zależnie od intencji, wszystko albo nic”.

Cóż, jasne, że konstytucja nie jest deklaracją ideową, ale konstytucja ma preambułę, która taką deklarację wyraża. Najlepszym przykładem tzw. Konstytucja dla Europy. Cóż, jasne, że „wartości chrześcijańskie” nie dają się łatwo zdefiniować w świetle klasycznej definicji, ale jest coś takiego jak definicja deiktyczna - wskazująca na to, że coś jest tym a tym, a coś nie jest. Z pewnością wartością chrześcijańską nie jest szydzenie z własnej tożsamości. Także tożsamości narodowej. Wartością chrześcijańską nie jest sprzedawanie pamięci o ofiarach rzezi wołyńskiej w koniunkturalnej grze z Ukraińcami. Wartością chrześcijańską nie jest plucie na własny naród i państwo. Nie jest także taką wartością nazywanie pospolitego złodzieja „odpowiedzialnym, ale roztargnionym”.

I można tę listę negatywną mnożyć. A skoro tak, to można też zbudować listę pozytywną, na której znajdzie się taki zespół wartości, jak patriotyzm, szacunek dla własnej przeszłości, cześć bohaterów i pamięć o ofiarach, obiektywizm w ocenie moralnej tych samych czynów, niezależnie od tego, czy ich sprawcą jest sędzia czy zwykły śmiertelnik.

Jak wiadomo, nie zgodziliśmy się wtedy, po 1989 roku na taką preambułę konstytucji, która wyrażałaby państwo chrześcijańskiego ideału etycznego. Straszono nas państwem wyznaniowym, szydzono z Kościoła „oblężonej twierdzy”, który będzie narzucał swój fundamentalizm religijny… A jednocześnie sączono w umysły alternatywę dla wydumanego „państwa wyznaniowego”. Stawał się nim i.. pozostaje do dziś ideał „państwa liberalizmu negatywnego”, gdzie zasadą jest wolność pojęta negatywnie  wolność od czegoś. Przede wszystkim jest to wolność od wartości, od odpowiedzialności, od tradycji, od tożsamości, idiotycznie nazywanej „stereotypem”. Jedyną uznawaną granicą mojej wolności jest wolność drugiego człowieka, ale… Zazwyczaj taka granica jest bardzo arbitralna. Nie jest przecież naruszeniem takiej granicy w przestrzeni tego ideału państwa liberalizmu negatywnego na przykład dobro dziecka poczętego, jego prawo do życia. Nie jest naruszeniem takiej granicy dobro dziecka już urodzonego, którego życiem zaspokaja się roszczenia par homoseksualnych. Przywołuję to wszystko dlatego, że odczuwam fizyczne zmęczenie tym chaosem i poziomem absurdu, który ogarnia nasze życie publiczne. I w czasie  rekolekcji cieszę się z tej niszy świata wartości. Chrześcijańskich, czyli moich.