Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Łodzi zaprasza 25-26 października 2018 r. (czwartek-piątek) do udziału w ogólnopolskiej konferencji naukowej „Łódzkie drogi do niepodległości 1905–1918”. Przedsięwzięcie odbędzie się w sali konferencyjnej hotelu Novotel w Łodzi (al. Piłsudskiego 11a, piętro I).

Kluczowymi zagadnieniami poruszanymi w trakcie obrad będą Bitwa Łódzka 1914 r., wkład Legionów i uczestniczących w nich łodzian w walkę o niepodległość, przejmowanie władzy w kraju i Łodzi w 1918 r. oraz sytuacja społeczna i gospodarcza w Łodzi i regionie po odzyskaniu niepodległości.
Wśród poruszanych zagadnień znajdą się również odniesienia do sytuacji na ziemiach polskich przed 1914 r., rewolucji 1905 r., a także rozwoju kultury i nauki w Łodzi i regionie po 1918 r.
                                                                               ***
Stulecie odrodzenia Rzeczypospolitej to doskonała okazja do spotkania naukowego poświęconego prezentacji i analizie wydarzeń w Łodzi oraz regionie, jakie miały miejsce w ważnym dla kształtowania się polskiej państwowości okresie.
Rozejm zawarty 11 listopada 1918 r. we francuskim Compiegne między państwami Ententy a Cesarstwem Niemieckim zakończył działania zbrojne na frontach I wojny światowej. Polacy, którzy od 123 lat walczyli o niepodległość ojczyzny, mogli wykorzystać konflikt między zaborcami, będącymi w dwóch przeciwnych koalicjach, a także pozytywny stosunek USA do odtworzenia niepodległego państwa polskiego i rozpocząć odbudowę struktur państwa.
Data 11 listopada 1918 r., kiedy to – jeden z czterech polskich ośrodków władzy – Rada Regencyjna oddała Józefowi Piłsudskiemu naczelne dowództwo nad wojskiem polskim, została przyjęta, jako dzień odzyskania przez Polskę niepodległości. Wprawdzie był to dopiero początek dłuższego procesu, ale entuzjazm i radość jaką dawało rozbrajanie wojska zaborców i polskie barwy widziane na ulicach, niosły nadzieję na znalezienie porozumienia. Nie osiągnął go pierwszy, utworzony 17 listopada 1918 r., tymczasowy rząd odrodzonej Rzeczpospolitej, na którego czele stanął socjalista i były legionista Jędrzej Moraczewski. Sukcesy, również na arenie międzynarodowej, odnotował dopiero rząd kierowany przez Ignacego Paderewskiego.
Mimo iż 11 listopada 1918 r. rozpoczynał, wymagający wysiłku, okres konsolidacji gospodarczej, politycznej i kulturalnej kraju, a walka o ostateczny kształt granic trwała jeszcze do 1921 r., to w 1918 r. Polska wróciła na mapę Europy.
Konferencja realizowana jest w ramach Oddziałowego Projektu Badawczego Instytutu Pamięci Narodowej „Łódź i region łódzki na tle historii Polski 1914/1918–1989”. Wygłoszone referaty – w formie poszerzonej – zostaną opublikowane w formie tomu studiów.
                                                                         ***
                                                                           Program:
25 października 2018 r.

9.30–9.50 – rozpoczęcie konferencji
9.50–10.30
Prof. dr hab. Włodzimierz Suleja (Instytut Pamięci Narodowej w Warszawie), Polskie drogi do Niepodległej.

10.30–10.50 – przerwa
10.50–12.30
Dr hab., prof. UŁ Krzysztof Paweł Woźniak (Uniwersytet Łódzki), Łódzcy Niemcy, Żydzi
i Rosjanie wobec polskich dążeń niepodległościowych w latach 1914–1918.
Dr hab., prof. UŁ Jolanta Daszyńska (Uniwersytet Łódzki), Bitwa Łódzka jako otworzenie drogi do niepodległości.
Dr Tadeusz Zbigniew Bogalecki (Wojewódzki Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Łodzi), Działalność komisariatów Polskiej Organizacji Narodowej i komend Wojska Polskiego
w regionie łódzkim w październiku i listopadzie 1914 r.
Dr Kamil Śmiechowski (Uniwersytet Łódzki), Łódzkie preludium niepodległości. Zmiana świadomościowa w myśleniu o mieście w latach 1905–1914 jako podwalina rozwoju funkcji metropolitalnych miasta w Odrodzonej Polsce.
Dyskusja

12.30–14.00 – przerwa
14.00–16.00
Mgr Dariusz Nowiński (Towarzystwo „Strzelec”), Łódzcy harcerze w drodze do Niepodległej.
Mgr Mieczysław Góra (Łódź), Poszukiwania mogił żołnierzy Legionów Polskich, poległych
w Kostiuchnówce, Kuklach i Jabłonce na Wołyniu w latach 1915-1916.
Mgr Tomasz Roguski (Instytut Pamięci Narodowej w Warszawie), Julian Grobelny „Trojan” – od łódzkiej POW do „Żegoty”.
Dr Aneta Stawiszyńska (Łódź), Życie codzienne żołnierzy niemieckich stacjonujących w Łodzi
w czasie I wojny światowej.
Dyskusja i podsumowanie

26 października 2018 r.

9.30–11.00
Dr Małgorzata  Łapa (Uniwersytet Łódzki), Trudna niepodległość – sytuacja gospodarcza
w Łodzi w latach 1914–1921.
Dr hab., prof. UŁ Przemysław Waingertner (Uniwersytet Łódzki), W cieniu śmierci Prezydenta – rzecz o Antonim Kamieńskim.
Dr Kamil Piskała (Uniwersytet Łódzki), Municypalny socjalizm? Polscy socjaliści i łódzki samorząd w pierwszych latach niepodległości.
Dyskusja

11.00–11.15 – przerwa
11.15–12.40
Dr hab. Janusz Wróbel (Instytut Pamięci Narodowej w Łodzi), Początki samorządu
w miastach regionu łódzkiego.
Dr Piotr Kilańczyk (Zelów), Życie mieszkańców Łodzi i regionu w świetle druków ulotnych
z 1918 r.
Dr Andrzej Stanisław Wróbel (Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim), Władze miasta Tomaszowa Mazowieckiego w latach 1914–1921 wobec sytuacji społeczno-gospodarczej w mieście.
Dyskusja

12.40–13.00 – przerwa
13.00–14.30
Dr Przemysław Piotr Damski (Akademia Finansów i Biznesu Vistula Warszawa), Obraz rewolucji 1905 r. w świetle amerykańskiej prasy i korespondencji dyplomatycznej
ze szczególnym uwzględnieniem wydarzeń łódzkich.
Mgr Rafał Mieczkowski (Toruń), Pierwszy etap Wielkiej Wojny na ziemiach polskich
w obiektywie fotografii. Zarys problematyki.
Dr Mariusz Kolmasiak (Muzeum Łazienki Królewskie), Niepodległościowa działalność Józefa Piłsudskiego w świetle przedwojennej ekspozycji muzealnej w jego łódzkim mieszkaniu przy ul. Wschodniej.
Dyskusja i posumowanie konferencji


Kontakt dla mediów
/.../
Informacje na temat działalności Instytutu Pamięci Narodowej wraz z zapowiedziami kolejnych imprez można znaleźć na stronach internetowych Instytutu: www.ipn.gov.pl