Publikacje członków OŁ KSD
Grzegorz B. Bednarek - Uniejów. Miasto błogosławionego Bogumiła i gorących, leczniczych wód
Jednym z najładniejszych miast dzisiejszej Ziemi Łódzkiej jest bez wątpienia nadwarciański Uniejów, słynący dziś w całym regionie z supernowoczesnego kompleksu basenów termalnych, które w skali roku przyciągają tu setki tysięcy turystów z całej środkowej Polski. Samo miasto ma jednak swoją bardzo bogatą historię
związaną z początkami państwa polskiego i jedną z najważniejszych postaci czasów piastowskich, a mianowicie z błogosławionym Bogumiłem Leszczycem herbu Róża, będącym w XII wieku arcybiskupem gnieźnieńskim, który pod koniec swojego życia wycofał się całkowicie z życia publicznego i stał się z własnej woli pustelnikiem w pobliskim Dobrowie. Lokalna ludność po jego śmierci uznała go za swojego świętego dzięki cudom, jakich doświadczali ludzie prosząc w modlitwach o jego wstawiennictwo. W uniejowskim kościele farnym p.w. św. Floriana znajduje się do dziś jego przepiękny XVII – wieczny marmurowy sarkofag oraz relikwie, a na jednym z miejskich skwerków jego współczesna rzeźba przypominająca o tej zapomnianej, lecz wybitnej postaci w polskiej historii narodowej .
Początki miasta Uniejowa sięgają więc samych początków historii Polski i związane są z królewską dynastią piastowską, a tutejszy średniowieczno-renesansowy zamek Arcybiskupów Gnieźnieńskich potwierdza jedynie rangę tego miejsca na historycznej mapie naszej Ojczyzny. Po raz pierwszy Uniejów został wymieniony w roku 1136 w tak zwanej złotej Bulli Gnieźnieńskiej wydanej przez papieża Innocentego II w czasach panowania księcia Bolesława Krzywoustego. Złota Bulla jest najstarszą zachowaną w Polsce oryginalną bullą papieską, wymieniającą ponad 400 nazw miejscowości, imion poddanych i ich powinności wymienionych po raz pierwszy w języku polskim. Dokument wystawiony został w Rzymie jako potwierdzenie wyłączności praw własności i użytkowania dóbr Archidiecezji Gnieźnieńskiej, do których wcześniej zgłaszało pretensje niemieckie arcybiskupstwo magdeburskie. Poprzez to bulla stanowi i potwierdza suwerenność kościoła polskiego z epoki Piastów i jego zależność jedynie od papiestwa i Stolicy Apostolskiej w Rzymie oraz jest podstawą do badań historycznych i językowych dotyczących dawnej Ziemi Łęczycko- Sieradzkiej.
Tym samym Uniejów stał się jedną z 35 potwierdzonych kronikarsko najstarszych miejscowości z terenu dzisiejszej Ziemi Łódzkiej, których początki sięgają XI wieku. O jego ważnej randze świadczy natomiast fakt, że wymieniony został między takimi książęcymi kasztelaniami jak Łęczyca, Sieradz, Wolbórz, Rozprza, Spicymierz, Małogoszcz i Wolbórz, które na przełomie XI i XII wieku były ważnymi piastowskimi ośrodkami władzy. W Bulli wymienione są również inne pobliskie wioski położone dziś w Powiecie Poddębickim, czyli Domaniew, Tur i Smulsko. To ostatnie było bardzo ważnym obronnym i celnym, plemiennym grodem granicznym Wielkopolski strzegącym od strony zachodniej przeprawy na rzece Warcie.
Analizując więc prehistoryczne dzieje Uniejowa trzeba wziąć pod uwagę hipotetyczny fakt, iż najprawdopodobniej pierwszą przedpiastowską lokacją miasta było właśnie to prastare i zapomniane już dziś grodzisko, które nazywane jest Smulską Górą i położone jest na zalewowych terenach około półtora kilometra na północny zachód od dzisiejszego miasta. Kiedyś ten duży i strategiczny gród znajdował się jednak niedaleko starorzecza Warty i był zapewne graniczną strażnicą pierwszego Państwa Gnieźnieńskiego, które w roku 992 w dokumencie nazywanym Dagome Iudex pierwszy chrześcijański książę Polan Mieszko podarował opiece Stolicy Apostolskiej w Rzymie.
W latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku w ramach ogólnopolskich badań archeologicznych związanych z millenium państwa polskiego na Smulskiej Górze przeprowadzono badania dokonane przez łódzkich archeologów Mariana Głoska i Tadeusza Poklewskiego-Koziełła z Łodzi, które wykazały, że grodzisko pochodzi z początku X wieku i jest jednym z najstarszych przedpiastowskich grodzisk plemiennych w regionie. Drugim, młodszym, bo pochodzącym z przełomu X i XI wieku kasztelańskim piastowskim już grodem położonym niedaleko Uniejowa był Spicymierz wymieniony w kronice Galla Anomima na samym początku XII wieku, w odniesieniu do bratobójczych walk o polski tron pomiędzy księciem Bolesławem Krzywoustym, a jego bratem Zbigniewem. Wszystko to świadczy o tym, że niewielki Uniejów obok Piotrkowa Trybunalskiego, Sieradza i Łęczycy urasta w regionie łódzkim do rangi jednego z najważniejszych miast polskich, a jego średniowieczne zabytki i jego dzisiejsze walory historyczne, turystyczne i rekreacyjne w pełni to potwierdzają.
Tekst powstał z okazji Jubileuszu 1050-lecia przybycia do Polski pierwszego biskupa misyjnego Jordana i utworzenia w Poznaniu pierwszego biskupstwa katolickiego na ziemiach polskich i dedykowany jest św.p. profesorowi Tadeuszowi Poklewskiemu- Koziełłowi
Wszelkie prawa autorskie i wydawnicze zastrzeżone. Wszelkiego rodzaju reprodukowanie tekstów i zdjęć oraz tytułu serii bez pisemnej zgody autora i wydawcy jest traktowane jako naruszenie praw autorskich łącznie z konsekwencjami prawnymi przewidzianymi w Ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych / Dz. U. nr 24 z 23.02. 1994 r. poz.8/