Publikacje członków OŁ KSD

Grzegorz Bednarek - Sanktuarium p.w. św. Bogumiła. Dobrów nad Wartą. Parafia p.w. Świętej Trójcy. Diecezja Włocławska

Jednym   z  mało znanych, ale bardzo ważnych  historycznych miejsc związanych  z chrystianizacją naszej Ojczyzny  i  początkami państwa polskiego  jest niewielka miejscowość Dobrów leżąca nad rzeką Wartą niedaleko Koła. Związana jest  ona bowiem

z jednym z pierwszych lokalnych, polskich świętych, bł. Bogumiłem, który obok św. Wojciecha, Pięciu  Braci   Męczenników, św. Brunona z Kwerfurtu i św. Ottona z Bambergu, w czasach panowania królewskiej monarchii Piastów kładł chrystianizacyjne  podwaliny zarówno pod fundamenty państwa polskiego, jak i naszej ponad już tysiącletniej wiary katolickiej.  

 W dniu 10 czerwca każdego roku w Dobrowie odbywa się lokalny odpust   poświęcony    pamięci  błogosławionego   eremity,   na który z okolicznych wiosek i miast zjeżdżają liczni wierni i choć z  pozoru   mogłoby  się wydawać,  że  ta maleńka dziś wioska leżąca w miejscu, gdzie rzeki Ner i Teleszyna wpadają do rzeki Warty, nie ma żadnego większego pielgrzymkowego lub turystycznego znaczenia to ci, którzy odwiedzą Dobrów zrozumieją zarówno historyczną, jak i duchową siłę oddziaływania tego wyjątkowego  miejsca.

Tutaj bowiem przed ośmiuset laty  na  jednej z rzecznych wysepek  po zrzeczeniu się dobrowolnie funkcji arcybiskupa   gnieźnieńskiego,   pochodzący z wielkopolskiego, szlacheckiego rodu Leszczyców bł. Bogumił zamieszkał w  swojej  pustelni stając się samotnym mnichem-eremitą.  Z czasem, po jego śmierci miejsce to zaczęły nawiedzać pielgrzymki, odnotowano tu pierwsze cudowne wydarzenia i już od średniowiecza dawną pustelnię bł. Bogumiła miejscowa   ludność    uznała   za swe lokalne, cudowne sanktuarium z własnym świętym i jego relikwiami. W roku 1668 przeniesiono  je  decyzją Arcybiskupa Gnieźnieńskiego  do kolegiaty w Uniejowie, gdzie znajdowały się przez ponad trzysta lat.  Do dzis w kolegiacie uniejowskiej p.w. NMP i św. Floriana znajduje się imponujący spiżowy   sarkofag     błogosławionego Bogumiła,  który  jest     jednym z najwartościowszych zabytków  w całym regionie środkowego Nadwarcia.  

Historia   samego   Dobrowa   sięga końca XII wieku i związana jest z fundacjami, jakie jeszcze za swej kadencji jako arcybiskup gnieźnieński,  bł. Bogumił   poczynił    na rzecz     zakonu cystersów  w   celu wsparcia ich misji chrystianizacyjnych  w Prusach.

 Pierwszy kościół parafialny powstał w Dobrowie z fundacji Bogumiła  w  jego  rodowych dobrach  w   drugiej połowie XII wieku i był zapewne  niewielką drewnianą świątynią, która przetrwała tu do roku 1661, kiedy niestety spłonęła. Po tym tragicznym wydarzeniu wzniesiono   tu    prowizoryczną   kaplicę,   a   obecny   wybudowany    w     stylu    barokowym   z   cegły  kościół  powstał   z inicjatywy tutejszego proboszcza  ks. Pawła Rossowskiego w 1798 roku. Pod koniec XIX wieku  w   celu  powiększenia   świątyni  dobudowano  prezbiterium   z   kaplicą   bł. Bogumiła,   zakrystię    oraz   obszerną  kruchtę.   Kościół   otoczony  jest   murem i położony jest malowniczo kilkadziesiąt metrów od płynącej obok rzeki Warty. Przed świątynią znajduje się też współczesna rzeźba bł. Bogumiła. We wnętrzu najstarszymi zabytkami są gotycka chrzcielnica oraz drewniana XIV-wieczna     rzeźba-relikwiarz,    przedstawiająca,   błogosławionego Bogumiła z insygniami biskupimi, czyli pastorałem i mitrą.  Znajduje się  tu   także   barokowy    obraz  z 1660 roku przedstawiający sceny z życia błogosławionego pustelnika. Ołtarze pochodzą z doby klasycyzmu. Najcenniejszym jednak precjozum tutejszego sanktuarium jest wykonana w roku 1663 cynowa, relikwiarzowa trumienka z doczesnymi szczątkami bł. Bogumiła.

 Kościół  p.w. Świętej Trójcy   nie   jest   jednak   jedyną   świątynią w Dobrowie. Drugą z nich jest bowiem  drewniana kaplica na „Na puszczy” lub też ”Na pustkowiu” jak mówią mieszkańcy, wzniesiona kilkaset metrów od wioski wśród       rozlewisk     Warty  i  Teleszyny. Świątynię  wybudowano  w  roku 1788, o czym możemy się dowiedzieć z napisu na jego belce tęczowej. W jej wnętrzu   znajdują   się    dwa   barokowe    ołtarze,   figury  św. Piotra i Pawła,  rzeźba bł. Bogumiła oraz jego kamienny sarkofag wykonany pod koniec XVIII wieku przez Antoniego Kurzawę.   
 
W roku 2006  ordynariusz włocławski Jego Ekscelencja  ks. biskup Stanisław  Mering  ustanowił  oficjalnym   dekretem    świątynię w Dobrowie jako diecezjalne sanktuarium bł. Bogumiła Leszczyca, patrona miasta Koła i Diecezji  Włocławskiej. Jest on także patronem archidiecezji poznańskiej, wrocławskiej i gdańskiej.

Relikwie błogosławionego znajdują się dziś w kościołach w  Dobrowie, Uniejowie, Kole, Gnieźnie i w Rzymie. W ikonografii przedstawiany jest jako biskup trzymający pastorał i rybę, symbol  chrześcijaństwa.

                                                                              ***

Wszelkie prawa autorskie i wydawnicze zastrzeżone. Wszelkiego rodzaju reprodukowanie tekstów i zdjęć oraz tytułu serii bez pisemnej zgody autora i wydawcy jest traktowane jako naruszenie praw autorskich łącznie z konsekwencjami prawnymi przewidzianymi w  Ustawie  o    prawie   autorskim i prawach pokrewnych / Dz. U. nr 24 z 23.02. 1994 r. poz.8/

Pomysł, opracowanie, tekst, zdjęcia: copyright G.B. Bednarek, 2018