Publikacje członków OŁ KSD

Grzegorz Bednarek - Chrześcijańskie korzenie Zjednoczonej Europy. Monarchia Pierwszych Piastów 966-1038

Prezentowany na  internetowej stronie Oddziału Łódzkiego Katolickiego Stowarzyszenia Dziennikarzy nowy cykl publicystyczny zatytułowany "Chrześcijańskie korzenie Zjednoczonej Europy"  jest autorskim pomysłem  jednego z  naszych członków.
Jego głównym celem  jest przybliżenie historycznych wydarzeń i postaci, które na przełomie pierwszego i drugiego tysiąclecia ery chrześcijańskiej doprowadziły do włączenia się pogańskich wówczas plemion  Europy środkowej i północnej w krąg cywilizacji  zachodnieuropejskiej związanej z ówczesnym Cesarstwem Zachodniorzymskim i instytucją  papiestwa.

Cykl  ten o publicystyczno-edukacyjnym charakterze, opisywać będzie w szerszym europejskim kontekście kulturowym czasy chrystianizacji Polski pomiędzy X a XIII wiekiem, postacie polskich królów i książąt oraz pierwszych męczenników za wiarę chrześcijańską. Uzupełnieniem tematycznym będą artykuły o pierwszych polskich diecezjach i ich biskupach oraz analizy rozprzestrzeniania się w Polsce kultów średniowiecznych świętych. Oddzielna część publikacji dotyczyć będzie bezpośrednio miejsc i świątyń związanych z chrztem Polski oraz miejscami spoczynku polskich władców z dynastii piastowskiej.  Projekt uzupełniany będzie zdjęciami, ikonografią oraz mapkami mającymi zachęcić Polaków do odwiedzenia z pielgrzymką lub choćby turystycznie tych narodowych pomników naszej historii.  Trzeba bowiem pamiętać, że w Polsce takich miejsc jest kilkaset.  

Głównym zamierzeniem prezentowanego tu cyklu jest jednak element edukacyjny adresowany przede wszystkim do polskiej młodzieży oraz osób zaintersowanych historią naszego kraju i narodu, którego katolicka tradycja przez ponad tysiąc lat stanowiły o jego sile niepodległości, cywilizacyjnym dorobku i  kulturowej trwałości. Jest to  również forma nowej ewangelizacji poprzez ogólnodostępne i bezpłatne katolickie media eletroniczne  i  odpowiedź na  powszechną  już tendencję  przemilczania naszej narodowej historii,  związanej niezorozłącznie z wartościami katolickimi i chrześcijańskimi, na której w pełni poprzez ponad dziesięć stuleci budowano nasz niepodległy byt narodowy. Opisywany tu okres obejmuje pierwsze  cztery  wieki  historii Polski.

Ideą przewodnią  opracowania tych materiałów stało się dla jego autora wczesne średniowiecze, które pomimo tego, że uważane jest za epokę barbarzyńską i ciemną, w rzeczywistości było przez tysiąc lat historii europejskiej wielkim tyglem kulturowym, w którym okrzepła nowożytność. Ten wielki proces rozpoczęty został w roku 800 w Rzymie kiedy to papież Leon II koronował Karola Wielkiego na cesarza restutułowanego Cesarstwa Zachodniorzymskiego,  natomiast dwieście lat później,  cesarze z saskiej dynastii ottońskiej utrwalili jedynie idee chrześcijańskie włączając do swych struktur politycznych, kościelnych i kulturalnych zarówno Polskę jak i Węgry. Początek temu wielkiemu  kulturowemu i politycznemu przełomowi, który opierał się bezpośrednio na chrystianizacji wyżej wymienionych obszarów w obrządku rzymskim, dał natomiast już w VI w.ne.  św. Benedykt z Nursji  zakładając na Górze Monte Cassino pierwszy klasztor benedyktyński i stając się tym samym ojcem europejskiego monastycyzmu. Na przełomie pierwszego i drugiego tysiąclecia ery chrześcijańskiej powstało dzięki temu kilka niezależnych narodów i państw europejskich, do których zaliczyć należy między innymi Niemcy, Polskę, Węgry, Czechy, Chorwację, Danię, Norwegię, Szwecję i Islandię. Później do tej wielkiej rodziny katolickich narodów dołączyły jeszcze ludy bałtyckie- Litwini, Łotysze, Estończycy i Finowie, gruntując w późnym średniowieczu na swych terenach wiarę chrześcijańską. Wszystkie te  powstałe pomiędzy IX a XIII wiekiem kraje posiadają więc u samych początków swej historii wątek chrystianizacyjny, a wielkie postacie misjonarzy- męczenników takich jak Apostoł Niemiec św. Winfried-Bonifacy, Apostoł Polski i Czech, św. Wojciech- Adalbert oraz zapomniany dziś św. Brunon z Kwerfurtu- Apostoł Węgier, Rusi, Polski i Prus stają się niejako głównymi duchowymi patronami tej części naszego kontynentu. Dodatkowo setki najstarszych romańskich zabytków archtektonicznych, które w każdym z tych krajów są ich najcenniejszymi historycznymi zabytkami poświadcza jedynie ich chrześcijańskie korzenie.

Trzeba bowiem pamiętać, że zarówno przed dziesięcioma wiekami, tak i na przełomie drugiego i trzeciego tysiaclecia naszej ery, kiedy po upadku wschodnioeuropejskich reżimów komunistycznych  dawne kraje takie jak  Polska, Węgry, Wschodnie Niemcy, Czechy i Słowacja powróciły do swych  narodowych korzeni i tradycji stając sie członkami Unii Europejskiej, to właśnie etos chrześcijański i zachodnioeuropejski model demokracji stały się  fundamentami, na których odbudowano po ponurej epoce marksizmu-leninizmu wszystkie te kraje. Dziś po dwudziestu latach od tamtych przemian, kiedy w wielu z europejskich państwch poprzez ich ateizację po raz kolejny zagrożona została istotna część kulturowego dziedzictwa Europy, przypominanie o jej chrześcijańskich żródłach staje się pewnego rodzaju intelektualnym obowiązkiem Europejczyków.
Cykl opracowany został z okazji pierwszej rocznicy beatyfikacji papieża- Polaka Jana Pawła II i jest hołdem pamięci i wierności Jego naukom kontynuowanym przez obecnego Ojca Świętego Benedykta XVI.  

***

Pomysł, opracowanie, tekst: Grzegorz B. Bednarek, OŁ KSD, wszelkie prawa zastrzeżone

***

Grzegorz Bednarek- ur. w1964 r. w Łodzi, niezależny dziennikarz, polonista, animator turystycznych tras kulturowych, specjalista d.s. marketingu i reklamy. Zawodowo - konserwator zabytkowych mebli, menadżer projektów kulturalno-turystyczno-naukowych. Od 1999 roku wolontariusz współpracujący aktywnie z  Oddziałem Łódzkim Polskiej Akademii Nauk przy realizacji imprez o charakterze kulturalno-wystawienniczym. Z zamiłowania - podróżnik, fotografik, poeta i malarz. Działacz społeczny organizacji typu „non profit” - Stowarzyszenia „Piastowska Droga Romańska”, Stowarzyszenia Patria Polonorum, Fundacji Ochrony Mebli Zabytkowych D.O.M, Katolickiego Stowarzyszenia Dziennikarzy OŁ

***

Pierwszy artykuł z autorskiego  cyklu : Chrześcijańskie korzenie Zjednoczonej Europy

Monarchia Pierwszych Piastów 966-1038

Mieszko I, Bolesław Chrobry, Mieszko II

Chrzest księcia Mieszka I  w roku 966  wprowadził pierwsze  państwo Polan w krąg cywilizacji zachodnioeuropejskiej i związał nasz kraj na ponad tysiąc lat z papieskim Rzymem i chrześcijańskim obrządkiem katolickim. Chrzest i odrzucenie wiary pogańskiej  przez pierwszych Piastów związany był ze ślubem Mieszka I z chrześcijańską księżniczką czeską Dobrawą, która w roku 965 przybyła z Pragi do kraju Polan. Z tego związku narodził się Bolesław Chrobry, który w roku 1025 stał się pierwszym koronowanym królem Polski.

Pod względem politycznym, geograficznym i kulturowym Monarchia Pierwszych Piastów znalazła się w obrębie wpływów i oddziaływań cesarstwa niemieckiego pod panowaniem saskiej dynastii ottońskiej, z którą pierwsi polscy władcy wchodzili zarówno w bliskie sojusze, jak i prowadzili gwałtowne konflikty zbrojne. W roku 973 za panowania cesarza Ottona I Wielkiego w saskim Kwedlinburgu odbył się pierwszy zjazd ówczesnych władców Europy, w którym uczestniczyli wówczas przedstawiciele chrześcijańskich  księstw Benewentu, Danii, Polski, Węgier,  Bułgarii oraz posłowie z Bizancjum. Po raz pierwszy w pokojowy sposób próbowano utworzyć sfederowaną Europę, której spoiwem miały być  odnowione przez dynastie Karolingów i Ottonów Cesarstwo Zachodniorzymskie i wiara chrześcijańska.

W roku 992, w ostatnim roku swojego życia, książę Mieszko I w dokumencie nazywanym ”Dagome Iudex” zapisał jako darowiznę dla Stolicy Apostolskiej w Rzymie swoje księstwo nazwane w tym dokumencie „Państwem Gnieźnieńskim” . Po raz pierwszy opisano tutaj granice pierwszego państwa polskiego, które obejmowało  mniej więcej tereny dzisiejszej Wielkopolski, Kujaw, Mazowsza, Ziemi Łęczycko- Sieradzkiej, Chełmińskiej i Lubuskiej.

Po śmierci Mieszka I i wygnaniu przez jego pierworodnego syna  Bolesława   jego macochy Ody wraz z przyrodnimi braćmi Bolesław Chrobry stał się niekwestionowanym władcą  Polski a jego wieloletnie rządy zakończone królewską koronacją  zbudowały na wiele stuleci potęgę Polski. W roku 1025 Monarchia Piastowska była bowiem dwa razy większa od pierwszego „Państwa Gnieźnieńskiego” obejmując swym obszarem dodatkowo Małopolskę, Śląsk, Miśnię, Łużyce i część Rusi z Grodami Czerwińskimi. Bolesław Chrobry jako polityk, strateg wojenny i chrystianizator Pomorza, Prus i części Rusi  stał się jednym z najwybitniejszych polskich władców którzy wprowadzili Polskę do cywilizacji zachodnioeuropejskiej. W roku 997 przybył na dwór Bolesława Chrobrego św. Wojciech- Adalbert biskup Pragi i misjonarz, który z Gniena wyruszył ze swymi towarzysaami na misję chrystianizacyjna do Prus podczas której zginął. Bolesław Chrobry wykupił jego ciało od pogan za cenę złota i w Gnieźnie ufundował  jego kościół-martyrion.

W roku 999 kanonizowano św. Wojciecha dzięki staraniom cesrza Ottona III i paieża Sylwestra II, a   kulminacyjnym punktem tych wyadrzeń był słynny Synod Gnieźnieński w roku 1000, podczas którego przybyły do Gniezna z pielgrzymką do tutejszego grobu św. Wojciecha cesarz Otton III, ustanowił tu niezależną   archidiecezję  kościelną  wraz z należącymi do niej biskupstwami w Poznaniu, Kołobrzegu, Krakowie i Wrocławiu. Wtedy też z rąk cesarza odbyła się pierwsza i symboliczna koronacja Bolesława Chrobrego na niezależnego króla Polski. Po tych wydarzeniach  przybyli do Polski włoscy misjonarze-  Jan i Benedykt- a później św. Bruno z Kwerfurtu, którzy ponieśli na terenie Monarchii Piastowskiej swoją męczeńską śmierć stając się obok św. Wojciecha pierwszymi polskimi męczennikami za wiarę chrześcijańską. Po śmierci Bolesława Chrobrego władzę w Polsce przejął jego syn Mieszko II który rządził do roku 1038. Niestety liczne wojny domowe, interwencje zewnętrzne Niemiec i Rusi,  reakcja pogańska w Polsce oraz najazd Czechów na Polskę w roku 1038 doprowadziły do wygnania  Mieszka II z kraju i do upadku  Monarchii Pierwszych Piastów. Mieszko II stał się jednak spokrewniony z cesarską dynastią ottońską poprzez swe małżeństwo z Rychezą- siostrzenicą   cesarza Ottona III i córką księcia Nadrenii Enfrieda Ezona. Z małżeństwa tego urodził się książę Kazimierz nazywany  Odnowicielem. Tak więc w kolejnym polskim władcy  płynęła zarówno krew piastowska jak i ottońska, co włączało odbudowaną po raz kolejny przez niego Monarchię Piastowską do rodziny najznamienitszych władców ówczesnej Europy.    

Tekst, opracowanie: Grzegorz Bednarek