Święty Brunon-Bonifacy z Kwerfurtu był jednym z najważniejszych misjonarzy chrześcijańskich działających na terenie Polski  w czasach panowania Pierwszej Monarchii Piastowskiej. Do Polski przybył na zaproszenie Bolesława Chrobrego  i tutaj,  gdzieś na pograniczu Mazowsza, Prus, Litwy, Jaćwięży i Rusi w dniu 9 marca 1009 roku   wraz z kilkoma innymi misjonarzami poniósł swoją męczeńską śmierć.

Dzisiejsze miasto Giżycko jest najprawdopodobniej miejscem jego martyrium. Stoi tu bowiem  na wzniesieniu nad Jeziorem Niegocin od niepamiętnych już czasów krzyż, który jest jemu poświęcony . Św. Brunon- Bonifacy był kontynuatorem wcześniejszej misji chrystianizacyjnej św. Wojciecha-Adalberta- głównego patrona Polski. Był też jedną z najwybitniejszych postaci związanych z  bezpośrednio z cesarzem Ottonem III oraz jego ideą Renovatio Imperium Romanorum – pokojowego i religijnego zjednoczenia ówczesnej, chrześcijańskiej Europy pod władzą odnowionego Cesarstwa Rzymskiego i papiestwa.
Kulminacją tej idei był słynny Synod Gnieźnieński roku 1000 i pielgrzymka  cesarza Ottona III do grobu św. Wojciecha-Adalberta w Gnieźnie. Idea  zaowocowała między innymi powstaniem niezależnego, narodowego kościoła polskiego i węgierskiego, wraz z ich metropoliami archidiecezjalnymi w Gnieźnie i Ostrzychomiu, które podlegały bezpośrednio  Stolicy Apostolskiej w Rzymie. Umożliwiło to także późniejsze królewskie koronacje Bolesława Chrobrego i Stefana - pierwszego króla Węgier.   

Najstarsze wzmianki o życiu i męczeństwie św. Brunona pochodzą z XI wieku. Brunon, jako misjonarz Polski, Węgier, Rusi wymieniony jest w średniowiecznych kronikach Thietmara, Wipperta, Piotra Damianiego oraz rocznikach kwedlinburskich. Najstarszy, istniejący wizerunek  św. Brunona pochodzący najprawdopodobniej z z XVI wieku znajduje się w krużgankach klasztoru pobenedyktyńskiego na Świętym Krzyżu. Z powodu martyrium św. Brunona w kronikach średniowiecznych  wymieniono po raz pierwszy nazwę  Litwy, która w roku 2009 obchodzi swoje Millenium . Św. Brunon uważny jest także przez historyków za pierwszego działającego bezpośrednio na ziemiach polskich kronikarza czasów wczesnopiastowskich.
Do kanonu najstarszej polskiej literatury średniowiecznej weszły między innymi spisane przez niego dwa Żywoty św.Wojciecha, Żywot Pięciu Braci Męczenników oraz słynny List do króla Henryka II, w którym jako rodowity Niemiec i biskup misyjny stanął on podczas wojny polsko-niemieckiej w obronie Bolesława Chrobrego.  

Dzisiejsze miasto Giżycko oraz dawne, piastowskie grodzisko w Starej Łomży były najprawdopodobniej stacjami na misjonarskiej drodze św. Brunona. Jak przypuszcza większość badaczy św. Brunon zginął ze swymi towarzyszami w okolicach Giżycka. Tutaj bowiem już od XIX wieku rozwija sie silny lokalny kult tego świętego.

Przed swą wyprawą do Prus św. Brunon ufundował prawdopodobnie na grodzisku w Starej Łomży pierwszą świątynię chrześcijańską oraz osadę misyjną na Mazowszu skąd przypuszczalnie wyruszył na swą ostatnią akcję chrystianizacyjną.

W roku 1962 po nowym podziale diecezjalnym kraju św. Brunon stał się głównym patronem Diecezji Łomżyńskiej.  Centralnymi miejscami kultu św. Brunona są: kolegiata p.w. św. Brunona i NMP w  jego rodzinnym mieście Kwerfurcie w Niemczech oraz kościoły w Giżycku, Łomży i Bartoszycach. Milenijne obchody męczeństwa św. Brunona odbyły się w roku 2009 jego rodzinnym Kwerfurcie, Giżycku, Łomży i Olsztynie.