Witamy serdecznie na stronie internetowej Oddziału Łódzkiego
Katolickiego Stowarzyszenia Dziennikarzy.

Mamy nadzieję, że ułatwimy Państwu docieranie do rzetelnej informacji. Tutaj chcemy prezentować wielkość oraz problemy naszego Kościoła, zagadnienia społeczne, cywilizacyjne, publikacje członków Stowarzyszenia, stanowiska w ważnych kwestiach. Nie będziemy konkurować w informacjach bieżących z innymi portalami (niektóre z nich wskazujemy w odnośnikach), natomiast gorąco zapraszamy do lektury wszystkich tekstów - ich aktualność znacznie przekracza czas prezentacji na stronie głównej. Zachęcamy do korzystania z odnośników: "Publikacje" i "Polecane". Mamy nadzieję na stały rozwój strony dzięki aktywnej współpracy użytkowników. Z góry dziękujemy za materiały, uwagi, propozycje.
Prosimy kierować je na adres: lodz@katolickie.media.pl

Publikacje członków OŁ KSD

Władysław Trzaska - Korowajczyk: Kartki z historii Wileńszczyzny.


23 sierpnia 1939 w Moskwie, w imieniu Stalina i Hitlera, Mołotow i Ribbentropp podpisali Układ, który formalnie był IV Rozbiorem Polski.


AGRESJA SOWIECKA 17 Września 1939

Przed rokiem 1939 między Polską a Związkiem Radzieckim istniało szereg umów gwarantujących naszemu Państwu pełną niepodległość  i nienaruszalność naszych granic. Wśród licznych umów międzynarodowych najważniejszymi były Traktat Pokojowy t.zw. Ryski z 1921 oraz Pakt o Nieagresji z 1932. Jak się później okazało nie miały one żadnego znaczenia dla strony sowieckiej i zostały w sposób brutalny złamane.  

23 sierpnia 1939 w Moskwie, w imieniu Stalina i Hitlera, Mołotow i Ribbentropp podpisali Układ, który formalnie był IV Rozbiorem Polski. Już w trakcie Wojny, 28 września 1939 nastąpiły dosyć istotne zmiany w podziale Państwa Polskiego między agresorami. Ostatecznie podział "łupu" przebiegał linią Sanu, Bugu i Narwi. W ten sposób Związkowi Radzieckiemu przypadło ok. 202 tys. km. kwadratowych Polski z 13 milionami naszych obywateli, a III Rzeszy 184 tys. km. kwadratowych i 20 milionów Polaków. Wileńszczyzna, Nowogródczyzna, Wołyń, Podole i Lwów dostały się pod okupację ZSRR.  

Tajne umowy między obu agresorami przewidywały, że Związek Radziecki miał napaść na Polskę i wspomóc militarnie Niemców w 14 dni od wybuchu Wojny. Termin ten przesunął się o kilka dni. ZSRR zapewne oczekiwał reakcji Francji i Anglii przeciw III Rzeszy. Ponieważ nie było żadnego ataku ze strony Zachodu, wczesnym rankiem 17 września 1939, bez wypowiedzenia wojny, Armia Czerwona, na całej długości granicy z Polską, zaatakowała nasz Kraj. W tym czasie Armia Polska była zdolna do stawiania dalszego oporu Niemcom i po przegrupowaniach mogła długo jeszcze walczyć. Agresja ze wschodu zniweczyła wszelkie plany obronne.  

Wybuch Wojny z Niemcami w dniu 1 września nie w pełni zaskoczył   Polskę, choć pod wpływem Anglii i Francji odwlekano ogłoszenie powszechnej mobilizacji. Ogólna atmosfera złudnej nadziei  udzielała się wszędzie.

Od pierwszych godzin wojny Wilno  było  nękane nalotami samolotów niemieckich. Nie przynosiły one większych szkód, a samoloty wrogie pojawiały się nad miastem niezbyt często. Grozą natomiast napawały wieści z Warszawy i Polski centralnej. Życie w mieście natomiast toczyło się w miarę normalnie, o ile normalnością można nazwać stan wojenny.  
W pierwotnych planach strategicznych Wilno miało stanowić miasto- twierdzę. Te założenia zostały zmienione już w pierwszych godzinach wojny. 19 Dywizja Piechoty została przerzucona w rejon Piotrkowa i weszła w skład Armii Prusy, 3 Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej z wileńskiego Lotniska Porubanek wszedł w skład odwodów Naczelnego Wodza, inne jednostki też zostały wycofane z miasta. Praktycznie pozostało tam niewiele wojska i to raczej jednostki tyłowe o małej wartości bojowej.  

Dramatycznym wstrząsem była wiadomość o przekroczeniu naszej wschodniej granicy, wczesnym rankiem 17 września 1939, przez Armię Czerwoną. W jakim charakterze występuje Związek Radziecki? Czy jako sojusznik Polski, czy jako agresor? Niepewność trwała niecałe dwie doby.  

W godzinach południowych 18 września, Wileńska Rozgłośnia PR nadała euforyczny komunikat "...W Niemczech rewolucja. Hitler zwariował. Koniec Wojny!...". Miasto ogarnął entuzjazm, jak się później okazało przedwczesny. Ta dezinformacja miała na celu uspokoić nastroje społeczne przed zbliżającą się katastrofą.   

Około godziny 18.00 w dniu 18 września 1939 na północnych i południowych rogatkach Wilna pokazały się czołgi sowieckie. Przewodnikami na nich byli młodzi, wileńscy Żydzi z czerwonymi opaskami.Natomiast większość Żydów  wileńskich  witała bolszewickich agresorów kwiatami.  

W mieście doszło do sporadycznych starć z czerwonoarmistami. Obrońcami Wilna była młodzież z Przysposobienia Wojskowego, harcerze o oraz  drobne oddziałki WP. Z całą pewnością został zniszczony jeden  czołg sowiecki na Zielonym Moście, a kilka innych pojazdów zostało uszkodzonych. Te bohaterskie potyczki nie miały jednak wpływu na opanowanie miasta przez Armię Czerwoną.  

Honorowa Warta przy Płycie Marszałka została zdjęta ok. 15.00. Natomiast trzy żołnierskie mogiły przy Grobie MATKI I SERCA SYNA należą do żołnierzy polskich, którzy zginęli w innych miejscach. Legenda jednak utrwala ich jako niezłomną Wartę Honorową zamordowaną na posterunku przez bolszewików.  

Tuż za formacjami wojsk sowieckich weszło do Wilna NKWD. Natychmiast została zorganizowana "milicja robotnicza", uzbrojona w długie karabiny i opatrzona czerwonymi opaskami. Funkcjonariusze rekrutowali się głównie z młodych Żydów i różnego rodzaju szumowin społecznych. W pamięci utrwalili się jako niezwykle brutalne i aroganckie formacje służące utrwalaniu nowej okupacji. Natomiast w sferach decyzyjnych, współpracujących z sowietami z pełnym oddaniem, znaleźli się byli lewicowi aktywiści z kręgów b. studentów Uniwersytetu Stefana Batorego tacy jak: Henryk Dembiński,  Stefan Jędrychowski, Jerzy Putrament, Jerzy Sztachelski, Teodor Bujnicki i inni. W ten sposób ujawniły się jaczejki komunistyczne na Wileńszczyźnie. Dla Wilna i Ziem wschodnich RP, rozpoczął się okres t.zw. pierwszych bolszewików.  

Władysław Trzaska - Korowajczyk  

Copyright © 2017. All Rights Reserved.