3 maja Kościół w Polsce obchodzi uroczystość Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski. Uroczystość została ustanowiona przez papieża Benedykta XV, na prośbę biskupów polskich, w roku 1920, czyli rychło po odzyskaniu przez Polskę niepodległości . Uroczystość ta – głęboko zakorzeniona w naszej historii - nawiązuje do Ślubów Lwowskich Jana Kazimierza z 1656 r.

Geneza, śluby lwowskie króla Jana Kazimierza

Po raz pierwszy Maryja została nazwana „Królową Polski” w trakcie objawień, których doświadczyć miał jezuita, o. Giulio Mancinelli, 14 sierpnia 1608 roku w Neapolu. Z relacji duchownego wynika, że Maryja poleciła mu, aby tytułował ją Królową Polski: „A czemu mnie Królową Polski nie zowiesz? Ja to Królestwo wielce umiłowałam i wielkie rzeczy dlań zamierzam, ponieważ osobliwą miłością ku Mnie pałają jego synowie”. Co ciekawe, o. Mancinelli zmarł dokładnie dziesięć lat później - 14 sierpnia 1618 roku.

W czasie najazdu szwedzkiego, 1 kwietnia 1656 r. w katedrze lwowskiej, przed wizerunkiem Matki Bożej Łaskawej, król Jan Kazimierz złożył uroczyste śluby: „Ciebie za patronkę moją i za Królowę państw moich dzisiaj obieram”. W trakcie ślubowania zobowiązywał się szerzyć cześć Maryi, wystarać się u papieża o pozwolenie na obchodzenie Jej święta jako Królowej Korony Polskiej, a także zająć się losem chłopów i zaprowadzić w państwie sprawiedliwość społeczną.

Nuncjusz apostolski abp Pietro Vidoni, który przewodniczył uroczystej Mszy św. w katedrze lwowskiej, dodał do modlitwy wezwanie "Królowo Korony Polskiej, módl się za nami", które zgromadzeni biskupi i senatorowie trzykrotnie powtórzyli.

8 września 1717 r. dokonano koronacji jasnogórskiego obrazu, co było powszechnie uznawane za koronację Maryi na Królową Polski.

Odnowienie ślubów w czasie zaborów

W roku 1856 r. w Paryżu, nastąpiło odnowienie ślubów Jana Kazimierza przez jednego z twórców zgromadzenia zmartwychwstańców ks. Aleksandra Jełowickiego oraz krąg osób z nim związanych m. in. Adama Mickiewicza. Jedną z przyczyn rozbiorów upatrywali oni w niedochowaniu ślubów królewskich, w braku przełożenia moralnych postaw na życie społeczne, narodowe. Byli przekonani, że najwłaściwszą drogą do odzyskania niepodległości jest moralne odrodzenie polskiego narodu. Tę ideę propagowało później zgromadzenie Księży Zmartwychwstańców a silnie oddziaływała ona na ziemie pod zaborami i kształtujący się tam ruch zakonotwórczy.

Kolejna aktualizacja ślubów Jana Kazimierza miała miejsce w 1904 roku. Dokonał tego św. Józef Bilczewski, ówczesny arcybiskup Lwowa, który zgromadził tam przedstawicieli wszystkich zaborów. Bilczewski wskazał, po raz kolejny, realizację ślubów Jana Kazimierza jako drogę do odzyskania niepodległości.

Papież Pius X w 1908 r. zezwolił na wpisanie wezwania „Królowo Polski” na stałe do Litanii Loretańskiej. W tym samym roku ustanowił dla diecezji lwowskiej święto Królowej Polski.

W niepodległej Polsce

Po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. Episkopat Polski zwrócił się do Stolicy Apostolskiej o wprowadzenie dla Polski święta pod wezwaniem „Królowej Polski”. Papież Benedykt XV przychylił się do tej prośby 14 stycznia 1920 r.

W obliczu zagrożenia potopem bolszewickim, biskupi odwołali się do ślubów Jana Kazimierza, oddając polski naród Maryi Królowej Polski. Miało to miejsce na Jasnej Górze w lipcu 1920 roku. Trzy tygodnie później, 15 sierpnia, polska armia odniosła nad bolszewikami zwycięstwo, zwane „Cudem nad Wisłą”.

W 1925 papież Pius XI rozszerzył święto NMP Królowej Polski na wszystkie diecezje w Polsce a jako datę jego obchodów wyznaczył 3 maja.

Śluby Jasnogórskie kard. Hlonda

Gorącym orędownikiem odnowienia ślubów narodu polskiego był prymas August Hlond. W 1936 roku na Jasnej Górze bardzo licznie (ok. 100 tys. osób) zgromadziła się młodzież akademicka, która złożyła ślubowanie, obierając Matkę Bożą na swoją patronkę i zobowiązując się kształtować życie społeczne na wartościach religijno-narodowych, w duchu chrześcijańskim.

Nowa wersja ślubów opracowana przez internowanego Prymasa

W 300. rocznicę królewskich ślubów Jana Kazimierza, nową ich wersję opracował, internowany wówczas w Komańczy, prymas Stefan Wyszyński. 26 sierpnia 1956 r. wierni na Jasnej Górze uroczyście ślubowali Maryi: "Przyrzekamy uczynić wszystko, co leży w naszej mocy, aby Polska była rzeczywistym królestwem Twoim i Twojego Syna, poddanym całkowicie pod Twoje panowanie, w życiu naszym osobistym, rodzinnym, narodowym i społecznym". Przyrzekali "wszczepiać w umysły i serca dzieci ducha Ewangelii", strzec chrześcijańskich obyczajów, wychować młode pokolenie w wierności Chrystusowi, bronić je przed bezbożnictwem i zepsuciem".

Tekst ślubów odczytał biskup Michał Klepacz (pełniący w tym czasie obowiązki przewodniczącego Episkopatu). O osobie uwięzionego Prymasa przypominał pusty fotel, ustawiony przed ołtarzem.

W 1957 r. z inicjatywy prymasa Wyszyńskiego rozpoczęła się "Wielka Nowenna" przygotowująca Kościół w Polsce do obchodów Millennium Chrztu Polski. Połączona została z peregrynacją cudownego obrazu NMP Częstochowskiej po wszystkich diecezjach i parafiach. Nawet "aresztowanie" obrazu przez SB nie wpłynęło na zastraszenie społeczeństwa.

W 1962 r. papież Jan XXIII ogłosił Maryję Królową Polski i jej główną patronką, a święto NMP Królowej Polski stało się świętem I klasy we wszystkich diecezjach polskich. W 1969 papież Paweł VI, na prośbę prymasa Wyszyńskiego, podniósł święto do rangi uroczystości.

Podczas jasnogórskich obchodów Millennium chrztu Polski - 3 maja 1966 r. - cały polski Episkopat w obecności kilkuset tysięcy pielgrzymów dokonał uroczystego ślubowania NMP. W uroczystościach milenijnych pragnął uczestniczyć papież Paweł VI, na to jednak nie zgodziły się komunistyczne władze. Dopiero Jan Paweł II, jako pierwszy w historii papież, przybył na Jasną Górę.

Zawierzenie Jana Pawła II

3 i 4 czerwca 1979 r. Jan Paweł II dokonał aktu zawierzenia Pani Jasnogórskiej: "Zawierzam Ci, o Matko Kościoła, wszystkie sprawy tego Kościoła, całą jego misję i całą jego służbę w perspektywie kończącego się drugiego tysiąclecia dziejów chrześcijaństwa na ziemi".

W 1982 r. Kościół obchodził 600-lecie obecności Cudownego Obrazu na Jasnej Górze. Zwieńczeniem kilkuletnich przygotowań do tego jubileuszu była kolejna obecność w Częstochowie Jana Pawła II, który przewodniczył obchodom 18 i 19 czerwca 1983 r.

Od 1992 r. (tak, jak w okresie międzywojennym) dzień ten jest w Polsce świętem narodowym – ustanowionym zarówno dla upamiętnienia Konstytucji z roku 1791, jak i święta Królowej Polski.

Nowego Aktu Zawierzenia Narodu Polskiego Matce Bożej - z okazji rocznicy 1050-lecia chrztu Polski - dokonał 3 maja 2016 r. obecny przewodniczący KEP abp Stanisław Gądecki.

3 maja br. w uroczystość NMP Królowej Polski rozpocznie się Mszą św. na jasnogórskim Szczycie sprawowaną o godz. 11.00. Będzie ją celebrował abp Stanisław Gądecki, przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski, który także wygłosi kazanie.

za:www.tysol.pl