Podczas II wojny światowej w budynkach kościelnych w Rzymie przed nazistami ukrywało się ponad 4300 osób. Odnaleziona lista, uznawana wcześniej za zaginioną, zawiera nazwiska 3600 osób, z których większość stanowili Żydzi. Dokument znajdował się w archiwach Papieskiego Instytutu Biblijnego i został zaprezentowany w czwartek w Muzeum Wspólnoty Żydowskiej w Rzymie.

Dokument zawiera ważne informacje dotyczące ratowania Żydów przez zakony katolickie w Rzymie. Znana wcześniej dokumentacja podawała tylko liczby, ale nie wymieniała nazwisk. Spośród 3600 wymienionych osób około 3200 było z pewnością Żydami.

Dokument został napisany przez włoskiego jezuitę Gozzolino Birolo zaraz po wyzwoleniu Rzymu przez aliantów w 1943 r. Zakonnikowi temu powierzono wówczas administrację Papieskiego Instytutu Biblijnego, na którego czele stał niemiecki jezuita Augustin Bea. Późniejszy kardynał Bea był zwolennikiem dialogu żydowsko-katolickiego.

Lista Birolo przez dziesięciolecia była uważana za zaginioną. W 1961 r. badacz faszyzmu Renzo de Felice opublikował dokumentację zawierającą odpowiednio 100 i 55 domów zakonów żeńskich i męskich, które zapewniały ochronę prześladowanym przed nazistami. De Felice doliczył się tej samej liczby ofiar w kościelnych kryjówkach, co Birolo – choć bez nazwisk.

Na początku drugiej wojny światowej w Rzymie mieszkało około 10 000 do 15 000 Żydów. Po podpisaniu przez rząd Włoch zawieszenia broni z aliantami, Niemcy zajęli stolicę 10 września 1943 r. W nocy 16 października szef niemieckiej policji bezpieczeństwa Herbert Kappler zarządził nalot na dzielnicę żydowską. W sumie hitlerowcy deportowali i zamordowali około 2000 osób. Wielu udało się ukryć do czasu wyzwolenia miasta przez aliantów w czerwcu 1944 r.

Odnalezionym dokumentem zajmują się historycy Wspólnoty Żydowskiej w Rzymie, Papieskiego Wydziału Pedagogicznego Auxilium, Papieskiego Uniwersytetu Gregoriańskiego, Międzynarodowego Instytutu Badań nad Holokaustem w Yad Vashem i Papieskiego Instytutu Biblijnego. Aby chronić potomków, dostęp do listy jest obecnie ograniczony.

za:bialykruk.pl