W 2017 r. w wydawnictwie PWN ukazała się bardzo ciekawa, godna polecenia książka naukowa Mirosława Olszyckiego  licząca 440 stron, Świat kolonialnej Ameryki Łacińskiej. Sztuka-Bóg-Społeczeństwo.
Ameryka Łacińska to region odległy od Polski niemniej jednak fascynujący i obfitujący w niezwykłe wydarzenia historyczne. To tutaj powstało wiele cudów sztuki. To tutaj ukształtowało się latynoskie społeczeństwo na bazie mieszania ras i kultur: europejskich, prekolumbijskich i afrykańskich.

Książka Mirosława Olszyckiego stanowi bogate opracowanie poświęcone kulturze, historii, działalności Kościoła oraz procesom narodotwórczym w kolonialnym Nowym Świecie. Przybliża podstawowe zagadnienia dotyczące hiszpańskiej i portugalskiej ekspansji, kolonizacji ludów i poszczególnych regionów Ameryki. Objaśnia różnorodne aspekty związane z kształtowaniem się skomplikowanej rzeczywistości, w której obok lub na bazie majańskich, azteckich oraz inkaskich świątyń powstawały katolickie katedry i domy wzorowane na budynkach Madrytu, Lizbony czy Sewilli.

Podkreślając osiągnięcia kultur prekolumbijskich, autor zastanawia się także nad fenomenem hiszpańskich podbojów przełomu wieków XV i XVI, które do tej pory budzą podziw, a jednocześnie są źródłem licznych kontrowersji. Jak zauważa w rozdziale poświęconym kulturze duchowej i materialnej społeczeństw prekolumbijskich, nie można pominąć ich dorobku. W końcu XV wieku odkrycie nowego kontynentu unaoczniło Europejczykom istnienie ludów, których sztuka i osiągnięcia intelektualne okazały się całkiem odmienne od tego, co rozwinięto w Europie, a jednocześnie wskazywały na duże możliwości miejscowych społeczeństw w takich dziedzinach, jak: budownictwo, architektura, sztuka czy astronomia. Dotyczy  to szczególnie rejonów obecnego Meksyku, Belize, Gwatemali, Hondurasu i Salwadoru uznawanych za miejsce narodzin i rozwoju tak zwanych cywilizacji mezoamerykańskich.

Autor wskazuje, że iberyjski kolonializm, oprócz negatywnych cech, posiadał również wiele cech pozytywnych, biorąc pod uwagę np. powstałą w tym okresie sztukę i architekturę o wysokich walorach estetycznych. Te kolonialne arcydzieła Mirosław Olszycki opisał na tle ówczesnych warunków topograficznych, klimatycznych oraz społecznych i pokazał je na fotografiach. Ważnym elementem książki jest przyroda, która stała się tłem krwawej konkwisty i późniejszego procesu – budowania Nowego Świata w oparciu o wartości chrześcijańskiej Europy.

Autor szczególnie uważnie przygląda się sztuce, architekturze, muzyce, literaturze epoki kolonialnej, jak również działalności Kościoła i misjom jezuickim powstającym między innymi dla Indian Guaraní i Chiquitos w latach 1492–1824. Był to czas, kiedy rodziło się nowe społeczeństwo latynoskie we wzajemnych relacjach pomiędzy ludnością autochtoniczną a Europejczykami, Afrykanami, Azjatami, od Meksyku i Karaibów, poprzez Ekwador, Kolumbię, Brazylię, aż po Peru i Chile. Jak wskazuje autor, problemy postkolonializmu to sprawy bardzo aktualne, często drażliwe i mocno przeżywane przez współczesne społeczeństwa latynoskie.

W książce tej czytelnik odnajdzie także bogatą bibliografię do dalszego ewentualnego poszerzania zagadnień związanych z tematyką kultury Ameryki Łacińskiej.  Warto także wspomnieć o wielu ciekawych fotografiach wykonanych przez Autora książki. Stanowią one bogate  uzupełnienie treści.  
    
Mirosław Olszycki jest absolwentem łódzkiej szkoły filmowej, stąd jego „filmowe” spojrzenie  na przeszłość Ameryki Łacińskiej, która jest utrwalona w kolonialnych arcydziełach sztuki i architektury, wciąż zachwycających pod każdym niemal względem.

Omawianą książkę można zamówić w księgarni PWN pod adresem: https://ksiegarnia.pwn.pl

ks. dr Roman Piwowarczyk