Przypadający w miniony weekend w Bieniszewie doroczny odpust Ofiarowania NMP, gromadzący zawsze tysiące wiernych kościoła katolickiego, stał się po raz kolejny  uroczystością wyjątkową. Nałożyło się na niego kilka ważnych  historycznych  rocznic, związanych zarówno z dziejami tego regionu, jak i postaciami lokalnych  patronów tej ziemi, czyli Pięcioma  Braćmi Męczennikami  i ottońskim misjonarzem, św. Brunonem-Bonifacym z Kwerfurtu.

Pierwszą z rocznic stało się 300-lecie działalności kazimierskiego Bractwa Świętych Pięciu  Męczenników, które od setek lat aktywnie zajmuje się zarówno obsługą przybywających tutaj pielgrzymów, jak też codzienną dbałością o święte miejsca katolickiego kultu, czyli o klasztor pobernardyński p.w. św. Jana Chrzciciela, oraz farę miejską p.w. św. Marcina, w których spoczywają święte relikwie Pięciu Braci, odzyskane  w XVI wieku z Czech przez biskupa Jana Lubrańskiego. Ten kazimierski skansen architektury sakralnej uzupełnia drewniany kościół cmentarny p.w. św. Izaaka, zrekonstruowana Studnia Łosośka, w której, według legendy, pojawiał się w cudowny sposób łosoś, będący codziennym pożywieniem pięciu braci pustelników,  a także bieniszewski erem ojców kamedułów, składający się z XVII-wiecznego kompleksu klasztornego i studzienki oraz kapliczki św. Barnaby, znajdującej się w lesie niedaleko opactwa. Nagromadzenie tych świętych miejsc i zabytków architektonicznych  powoduje, że wszystko razem staje się rodzajem rozległej, kulturowo-chrześcijańskiej enklawy, której początki sięgają czasów wczesnopiastowskich, tworzenia się polskiej państwowości. Z tego powodu, dla katolickich pielgrzymów przybycie w to miejsce bywa nierzadko mistycznym przeżyciem.

Na początku września rozpoczęły rozpoczęły się również 32 Europejskie Dni Dziedzictwa p.t. „Szlaki. Sieci. Połączenia”, których głównym moderatorem jest w skali naszego kraju Narodowy Instytut Dziedzictwa. Prezentowana w Kazimierzu Biskupim i Bieniszewie, podczas weekendu, wystawa plansz i grafik autorstwa Grzegorza B. Bednarka, opracowana i przygotowana przez grupę Bibliotheca Romanica i tutejsze Bractwo, przedstawia najważniejsze zabytki niemieckiego szlaku kulturowo-turystycznego o  nazwie Strasse der Romanik, znajduje się tam między innymi zamek w Kwerfurcie, czyli miejsce narodzin św. Brunona - misjonarza ottońskiej Europy.  Łódzka grupa Bibliotheca Romanica od ponad 20 lat współpracuje z Muzeum Zamku w Kwerfurcie, z Polską Akademią Nauk i Narodowym Instytutem Dziedzictwa. Zainicjowała wraz z warszawskim archeologiem Antonim Smolińskim, projekt o nazwie Brunonalium. Jego celem jest przybliżenie polskim katolikom postaci i działalności misyjnej św. Brunona z Kwerfurtu, który w roku 1009 zginął podczas misji chrystianizacyjnej w okolicach Starej Łomży na Mazowszu. W kazimierskiej farze znajduje się do dziś tajemnicza płyta nagrobna, która od jakiegoś czasu kojarzona jest przez badaczy i historyków ze św. Brunonem i jego pobytem w tym miejscu. Z okazji roku Brunonowego AD 2024, we współpracy z kazimierskim Bractwem i dzięki życzliwości kazimierskich sponsorów została wydana publikacja „Miejsca Brunonowe w Polsce”, która rozpoczyna się opisem fary p.w św. Marcina opracowanym przez Starszego Bractwa, pana Szczepana Mrówczyńskiego.

Zbliżające się w przyszłym roku milenium gnieźnieńskiej koronacji księcia Bolesława Chrobrego na pierwszego króla Polski, stanie się doskonałą okazją, aby przypomnieć to  wydarzenie i postacie związane z tym historycznym aktem. Św. Brunon i jego więź z  Kazimierzem Biskupim są oczywiste, ponieważ to właśnie on, na zamówienie Bolesława Chrobrego spisał po męczeńskiej śmierci Pięciu Braci historię ich życia i późniejszych cudów.
W tym roku przypada 1020 rocznica przybycia tego misjonarza na piastowski dwór. Z tej też okazji kazimierskie bractwo zostało zaproszone przez władze Gminy Łomża na odpust św. Wawrzyńca, który miał miejsce 12 sierpnia bieżącego roku. Bractwo zawiozło tam przechowywane w Kazimierzu Biskupim relikwie Benedykta, Jana, Izaaka, Mateusza i Krystyna, co stało się symbolicznym spotkaniem po tysiącu lat świętych dusz Pięciu Braci z duszą ich przyjaciela, którym niewątpliwie był św. Brunon. W  bazylice bieniszewskiego eremu znajduje się jeden z niewielu w całej Europie wizerunek tegoż świętego, co świadczy o tym,  że od setek lat jest to jedno z miejsc jego kultu.
Dziejowej rangi oraz wyjątkowości bieniszewskiej pustelni nadaje też historia tego ponadtrzystuletniego opactwa, związana między innymi  z Powstaniem Styczniowym 1863 roku, i powstańczymi bitwami z rosyjskim zaborcą, które dokonały się w kilkunastu miejscach w tutejszych lasach i na tutejszych polach, zbierając swoje śmiertelne żniwo. Klasztor bieniszewski i kazimierski są jednymi z pomników polskiej walki narodowowyzwoleńczej, a sąsiednie mogiły powstańcze i  upamiętniające kapliczki trwają jako niemi świadkowie tamtych wydarzeń.
To wszystko, już od ponad tysiąca lat tworzy niepowtarzalną atmosferę tej okolicy i świadczy o wyjątkowej wartości historycznej, kulturowej i religijnej. Świadectwa patriotycznej postawy tutejszych mieszkańców dodają kazimierskim zabytkom splendoru i wyjątkowej rangi pomników historii Polski.
                                                         
Grzegorz Bednarek, Agnieszka Sadowska
                                                                    

Zdjęcia: Daria Kurbało